ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲမ်ားသည္ ကမာၻတလႊားတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား
ျမင့္တက္လာျခင္းႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေနေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ေျပာၾကားလုိက္သည္။
အေမရိကန္ သုေတသီမ်ားသည္ အပူခ်ိန္၊ မိုးေရခ်ိန္ စသည္တို႔တြင္ အတန္ငယ္မွ်
အေျပာင္းအလဲေလးမ်ား ရွိရံုမွ်ျဖင့္ ဆူပူ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျမင့္တက္လာမႈႏွင့္
ဆက္ႏြယ္ေနေစႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ အၾကမ္းဖက္မႈဆိုေသာ
အသံုးအႏႈန္းအတြက္ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခုိက္မႈ၊ မုဒိမ္းမႈ၊ လူသတ္မႈမ်ားမွ
အစျပဳကာ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ စစ္ပြဲမ်ားထိ ရည္ညႊန္းေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက
ဆိုသည္။
ရာသီဥတုတြင္ အေျပာင္းအလဲ သက္ေရာက္မႈမ်ားသည္ ကမာၻ႕တုိက္ႀကီးမ်ား အားလံုးတြင္
အၾကမ္းဖက္ျခင္းမ်ားကို ျမင့္တက္ေစေသာ ဆက္ႏြယ္မႈမ်ိဳး ရွိေနေၾကာင္း ၎တို႔က
Science ဂ်ာနယ္ပါ ေဆာင္းပါးတြင္ အခုိင္အမာ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၊
ဘာကေလရွိ ကယ္လီဖိုးနီးယား တကၠသိုလ္မွ သုေတသီ တစ္ဦးျဖစ္သူ မာရွယ္လ္ဘာ့ခ္က
"ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ အခ်ိန္ကာလ အၾကာႀကီး အတြင္းမွာ ကမာၻေပၚက အထင္ကရ
တိုက္ႀကီးေတြ အားလံုးက အေျပာင္းအလဲေတြကို ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ရာသီဥတု
အေျခအေနမွာ ေျပာင္းလဲတာေတြ ျဖစ္လာတာနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျမင့္တက္လာတဲ့ၾကားက
ဆက္စပ္မႈဟာ အင္မတန္ ႀကီးမားတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔
ေကာက္ခ်က္ခ်ႏုိင္ခဲ့တယ္"ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
၎တို႔သည္ ယခင္သုေတသန လုပ္ငန္း (၆၀)မွ်၏ ႏွစ္ေပါင္း(၁၀၀)အတြင္း
ေျခရာခံထားေသာ ရလဒ္မ်ားကိုလည္း ျပန္လည္စုရံုး ေလ့လာခဲ့သည္။ ဘာ့ခ္က အပူခ်ိန္
အေျပာင္းအလဲမ်ားသည္ လူမ်ိဳးေရး စစ္ပြဲမ်ား၊ ဥေရာပတြင္ ဆင္ႏႊဲေသာ
စစ္ပြဲမ်ားႏွင့္ အာဖရိက ႏုိင္ငံမ်ားမွ ျပည္တြင္းစစ္မ်ား ျဖစ္ေပၚေစရန္
ေသးငယ္ေသာ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခု အေနျဖင့္မွ် ျဖစ္ေစ၊ က်ိဳးေၾကာင္း
ဆက္စပ္ေနေၾကာင္း ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယင္းဆက္စပ္မႈ၏ အေၾကာင္းရင္းကို
တိတိက်က် ေျဖရွင္းျပရန္ ခက္ခဲေနဆဲဟု ဘာ့ခ္က ဝန္ခံခဲ့သည္။
"ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဂရုတစိုက္ ခ်ဥ္းကပ္ခ်င္ပါတယ္။ စစ္ပြဲေတြ၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ
ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုတည္းေၾကာင့္ေတာ့ ျဖစ္လာတာ
မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သုေတသန ရလဒ္ေတြကေတာ့ စိတ္ဝင္စားစရာပါပဲ"ဟု ၎က ဆိုသည္။
ဘာ့ခ္က "ဘာေၾကာင့္ ခုလို သက္ေရာက္မႈ ရွိသလဲဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔
အေျဖရွာေနဆဲပဲ။ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ တခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ ေတြးမိတယ္။ အဓိက အေၾကာင္းတရား
တစ္ခုက စီးပြားေရးအေပၚ သက္ေရာက္မႈပါ။ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲဟာ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕
စီးပြားေရး အေျခအေနကို သက္ေရာက္မႈ ရွိတယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး
သိၾကတယ္။ စီးပြားေရး အေျခအေန အေျပာင္းအလဲဟာ လူေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို
ထပ္ဆင့္ သက္ေရာက္တယ္ ဆိုတာ သာဓကေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဥပမာ ေျပာရရင္
ပုန္ကန္ထၾကြတာမ်ိဳး ဆိုပါေတာ့"ဟုလည္း မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့သည္။
သုေတသီမ်ားသည္ လက္ရွိ ေလ့လာမႈ ပေရာဂ်က္ကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး
အနာဂတ္ကာလတြင္ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲ မ်ားျပားလာေလေလ၊ လူသားတို႔၏ ခက္ထန္မႈကို
ပိုမို ဆိုးရြားလာေစေလေလ ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း သံုးသပ္ထားသည္။ ၎တို႔က
ကမာၻ႕အပူခ်ိန္ (၂)ဒီဂရီ ဆဲလ္ဆီးရပ္စ္ ျမင့္တက္လာတိုင္း လူတစ္ဦးခ်င္းစီအတြက္
ဒုစရိုက္မႈ တစ္ခုခု က်ဴးလြန္ရန္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခကို (၁၅)ရာခုိင္ႏႈန္း
ျမင့္တက္လာေစၿပီး အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ (၅၀)ရာခုိင္ႏႈန္းထိ
သက္ေရာက္ေစႏုိင္ေၾကာင္း သတိေပးထားသည္။